Қозоғистоннинг қайси шаҳарларидан кўчмас мулкни сотиб олиш керак?
Кўчмас мулк билан боғлиқ битимларнинг аксарияти Қозоғистоннинг асосий бизнес марказларида амалга оширилади: Остона ва Олмаотада. Остона ва Oлмаотадаги янги уйларнинг бир квадрат метрнинг нархи ўртача 800 долларни ташкил этади.
Мутахассисларнинг таъкидлашича, бирламчи ва иккиламчи уй-жойларнинг нархи деярли фарқ қилмайди. Нархлар кўпроқ микрораёнга ва инфратузилманинг мавжудлигига боғлиқ. Олмаота ва Остона шаҳарларида қурилган уй-жойларнинг 40% дан ортиғи якка тартибдаги уй-жой қурилиши объектлари, яъни Турар жой мажмуалари ва хусусий уйлардир.
Қозоғистонда қурувчи корхонасини қандай танлаш мумкин?
Қурилиш корхонасини танлашнинг 4 та асосий мезонини кўриб чиқамиз:
1. Иш тажрибаси ва амалга оширилган лойиҳаларнинг мавжудлиги. Иш тажрибаси қанчалик мустаҳкам бўлса, қурилиш компанияси қонунчиликка риоя қилиши, ваколатли молиявий ва маркетинг сиёсатини олиб бориши эҳтимоли шунчалик юқори бўлади. Фойдаланишга топширилган объектларнинг мавжудлиги, қурувчига нисбатан ишончни оширади. Илгари ушбу қурилиш корхонасидан уй сотиб олган кишиларнинг шарҳларини топиш ортиқча бўлмайди.
2. Интернетда қурилиш корхонаси ҳақида маълумот. Кўпинча ижтимоий тармоқларда, сиз ходимлар сони ва турар-жой бинолари, қўлланилган қурилиш технологиялари, асосий ҳужжатларнинг фотосуратлари ва қурилиш корхонаси билан ўзаро алоқада ижобий/салбий тажрибага эга бўлган аҳолининг шарҳлари ҳақида маълумот топишингиз мумкин. Тематик форумларда ва шаҳар янгиликлари ленталарида қурилиш корхонасининг шаҳарнинг ижтимоий ҳаётидаги иштироки тўғрисида долзарб маълумотларни олишингиз мумкин.
3. Тушунарли нарх сиёсати. Кўчмас мулк бозорини кузатиш ва нарх-сифат нисбати бўйича уй-жой вариантларини ўрганиш, Қозоғистондаги кўчмас мулкнинг ҳақиқий қиймати тўғрисида тушунча бериши керак. Квадрат метр учун арзонлаштирилган нархлардаги таклифлардан қочиш керак. Нархлар қурилиш босқичига ва одатда 30% дан ошмайдиган чегирмалар мавжудлигига қараб фарқ қилиши мумкин. korter.kz сайти орқали Қозоғистоннинг кўчмас мулк бозоридаги жорий нархлар ва таклифларни кўришингиз мумкин.
4. Рухсатномаларнинг мавжудлиги. Қандай ҳужжатларни сўраш керак?
• қурилишда иштирок этувчи компанияларнинг таъсис ҳужжатлари ва лицензиялари;
• ер участкаси учун ҳужжатлар;
• янги бино учун лойиҳа-смета ҳужжатлари;
• умумий қурилиш учун рухсатноманинг мавжудлиги.
Қозоғистондаги кўчмас мулкка инвестициялардан қандай қилиб даромад олиш мумкин?
Иккита вариант мавжуд:
• Мулкни ижарага бериш-бу маблағларни қайтариб олишнинг энг барқарор, аммо унчалик фойдали бўлмаган усули. Деярли ҳар қандай кўчмас мулкни, тури ва сифатига қарамай ижарага бериш мумкин.
• Кўчмас мулкни қайта сотиш - бу даромад олишнинг энг фойдали усули, аммо айни пайтда хавфли. Кичик миқдорда сотиб олинган мулкни қайта сотиш унчалик осон эмас, агар у айниқса ликвид бўлмаса.
Аксарият инвесторлар дастлаб мол-мулкни зарарни қоплаш учун ижарага беришади ва шундан кейингина мулкни сотиш тўғрисидаги қарорни қабул қилишади. Бундай вазиятни тез-тез кузатиш мумкин. Ушбу ёндашув сармоя қилинган маблағлардан олинган даромадни кўпайтиришга имкон беради.
Чет эл фуқаролари Қозоғистонда уй сотиб олишлари мумкинми?
Қозоғистон кўчмас мулки чет элликларни тобора кўпроқ жалб қилмоқда. Қозоғистон Республикасининг йирик бизнес марказлари инвестиция нуқтаи назаридан қизиқ: Олмаота ва Остона. Шу билан бирга, жисмоний ва юридик шахс томонидан объектни сотиб олиш тартиби (чет эл иштирокида) икки хил операция ҳисобланади.
Қозоғистонда кўчмас мулк эгаси бўлиш учун чет эллик фуқаро – жисмоний шахс сифатида – яшаш учун рухсатномага эга бўлиши ва Қозоғистонда доимий яшаши керак. Юридик шахсларга чет эл иштирокида мулк ҳуқуқини имзолаш тартибида бундай шартлар қўйилмаган, шунинг учун мамлакатда рўйхатдан ўтган юридик шахсга эга бўлган ҳар қандай чет эллик фуқаро Қозоғистон Республикаси ҳудудида кўчмас мулк сотиб олиши мумкин.
Шуни ҳам унутмаслик керак-ки, Қозоғистонга кириш учун кўплаб чет эл фуқароларига виза талаб қилинади. Бугунги кунда сиз дунёнинг деярли 70 та мамлакатида жойлашган консуллик муассасаларида ва паспорт-виза хизматларида мамлакатга кириш визасини олишингиз мумкин. 2018-йилдан бошлаб Ўзбекистон фуқаролари учун Қозоғистонга кириш учун виза талаб қилинмайди.
