У тахминан 3,5 миллиард йил олдин мавжуд бўлган ва Қизил сайёранинг Шимолий ярим шарида жойлашган.
Пенсилвания университети ва Калифорния техника университети олимлари Марс юзасида қадимий океан мавжудлигини тасдиқловчи далилларни тақдим этди. Бунинг учун улар қалинлиги камида 900 метр ва майдони юз минглаб квадрат километр бўлган чўкинди конлари бўлган улкан қирғоқ чизиғини ўрганишди.
Тадқиқотчилар орбиталардан олинган маълумотларни таҳлил қилиб, Эолис Дорса (Aeolis Dorsa) ҳудудининг топографик харитасини тузишди. Бу Марснинг чуқурга ўхшаш ҳудуди бўлиб, кенглиги тахминан – 500, узунлиги – 900 километр. Шарқ ва Ғарбдан 2 километр баландликдаги текисликлар, Жанубдан тик қияликлар билан ўралган.
Мутахассислар 6500 километрдан ортиқ очиқ дарё тизмалари харитасини, қадимги дарё ўзанларининг жойлашувини кўрсатадиган рельеф шаклларини туздилар. Уларнинг кўпини ягона тармоқли тизимларга бирлаштиришга эришилди. Қадимги оқимларнинг йўналишларини ўлчаш ва уларнинг стратиграфик маълумотлари қирғоқ чизиғи тарихини океан миқёсида қайд этиш имконини берди. Сув Шимолдан Жанубга чекинганда бу чизиқ вертикал равишда камида 900 метрга кўтарилган.
"Эолис Дорсадаги қоялар океан қандай кўринишда бўлганлиги ҳақида қизиқарли маълумотларни ўз ичига олади”, дейди Бенжамин Карденас, Пенсилвания штати университети геология-геофизика тадқиқотлари доценти. – У ўзгарувчан бўлган. Денгиз сатҳи сезиларли даражада кўтарилган. Унинг ҳавзалари бўйлаб катта тезликда тошлар тўпланган. Бу ерда жуда кўп ўзгаришлар бўлган”.
